Dự án thực hiện đúng quy định
Dự án Cải thiện môi trường nước thành phố Huế được đầu tư trên cơ sở ký kết Hiệp định Vay vốn số VNXV-7 giữa Chính phủ Việt Nam với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản, thời hạn thực hiện 10 năm (từ ngày 31/3/2008 - đến ngày 28/7/2018). Tổng mức đầu tư dự án 24.008 triệu Yên Nhật (JPY); trong đó, vốn vay ODA 20.883 triệu Yên Nhật, vốn đối ứng 3.125 triệu Yên Nhật.
Theo đánh giá của đoàn Giám sát HĐND tỉnh, nhìn chung, công tác chuẩn bị đầu tư, lựa chọn nhà thầu tư vấn, lựa chọn và ký hợp đồng xây lắp dự án được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật Việt Nam và quy định của nhà tài trợ. Việc lựa chọn nhà thầu xây lắp được thực hiện công khai, minh bạch, tuân thủ đầy đủ quy định theo thông lệ quốc tế; đồng thời, đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng nên quá trình đấu thầu đã tiết kiệm được hơn 261 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong quá trình chuẩn bị đầu tư, lựa chọn nhà thầu, thương thảo hợp đồng chiếm rất nhiều thời gian, đây là thách thức lớn về tiến độ cũng như các tác động của quá trình thi công đến người dân...nhất là, giai đoạn đầu thực hiện các Hợp đồng xây lắp gặp rất nhiều khó khăn, tiến độ chậm.
Qua kiểm tra, khảo sát hiện trường và làm việc các cơ quan, đơn vị liên quan của đoàn Giám sát thì trong suốt quá trình thực hiện, chưa có sự cố nghiêm trọng về an toàn lao động trên công trường. Trong những tháng cuối năm 2017 và đầu năm 2018, hầu hết các khó khăn đã được tháo gỡ cơ bản, tiến độ các Hợp đồng được đẩy nhanh. Đoàn ghi nhận những nỗ lực của UBND thành phố Huế, Chủ đầu tư, Ban QLDA, Tư vấn, các nhà thầu thời gian gần đây đã tích cực đẩy nhanh tiến độ thực hiện các hạng mục dự án; một số tuyến tuân thủ việc thi công cuốn chiếu, thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường; bố trí biển báo, rào chắn, người trực cảnh báo giao thông…
Nhiều khó khăn, vướng mắc
Theo báo cáo của Ban giám sát cộng đồng các phường, phản ánh của chính quyền địa phương và người dân, quá trình thi công tại nhiều tuyến đường, thời gian đầu triển khai, nhà thầu chưa chấp hành nghiêm quy định về rào chắn bảo vệ, biển báo; công tác hoàn trả mặt đường chậm, không thực hiện thi công cuốn chiếu theo quy định; chất lượng mặt đường sau hoàn trả tại một số tuyến đường chính, đường kiệt chưa đảm bảo; chậm dọn dẹp vệ sinh trên tuyến thi công đã ảnh hưởng đến các hoạt động kinh doanh, sinh hoạt của người dân trong thời gian dài.
Việc phối hợp giữa nhà thầu với chính quyền địa phương, tổ dân phố nơi thực hiện dự án chưa tốt, nhất là các nhà thầu phụ nên việc xử lý các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện các hạng mục không kịp thời. Công tác khảo sát, thiết kế chưa lường hết các yếu tố bất lợi phát sinh; chưa tham vấn đầy đủ ý kiến của người dân vùng thực hiện dự án nên quá trình thực hiện dự án phải thay đổi, điều chỉnh thiết kế nhiều lần. Việc bổ sung, điều chỉnh thiết kế theo yêu cầu của JICA trên cơ sở đề xuất của nhà thầu tư vấn cũng làm ảnh hưởng, gây chậm trễ của các gói thầu liên quan. Công tác giải phóng mặt bằng được UBND thành phố Huế nỗ lực chỉ đạo thực hiện nhưng đến nay vẫn còn một số vị trí chưa bàn giao cho nhà thầu, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.
Công tác tổ chức thi công của các nhà thầu thời gian đầu có nhiều lúng túng. Nhà thầu tổ chức thi công đồng loạt ở nhiều tuyến đường nhưng lại không bố trí đủ nhân lực, máy móc hạn chế đã dẫn đến tình trạng ngổn ngang, chậm hoàn trả mặt bằng, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh, đi lại cũng như môi trường sống của người dân. Ban quản lý dự án, nhà thầu Tư vấn chưa kiên quyết trong việc điều chuyển khối lượng của các nhà thầu không đảm bảo năng lực thực hiện cho nhà thầu khác trong liên danh nên một số hạng mục chậm triển khai, làm chậm tiến độ chung của dự án. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây bức xúc cho người dân thời gian qua.
Ngoài những nguyên nhân nêu trên còn có nguyên nhân khách quan như thời tiết diễn biến phức tạp, thời gian mưa kéo dài nhiều tháng, điều kiện thi công ở Huế có nhiều bất lợi, gây khó khăn cho triển khai tất cả các gói thầu...
Đơn vị thi công hoàn thiện mặt đường tại đường Phạm Hồng Thái, phường Vĩnh Ninh
Khắc phục hạn chế, bất cập, đẩy nhanh tiến độ
Qua giám sát, HĐND tỉnh yêu cầu UBND tỉnh chỉ đạo rà soát tổng thể dự án, có giải pháp khắc phục kịp thời những hạn chế, tồn tại đã được đoàn Giám sát chỉ ra. Hiện tại, dự án đã được Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương gia hạn Hiệp định Vay để có thời gian thực hiện hoàn thành, đề nghị UBND tỉnh khẩn trương chỉ đạo Chủ đầu tư, Ban QLDA phối hợp với các sở, ngành liên quan sớm hoàn chỉnh các hồ sơ, thủ tục liên quan để trình gia hạn Hiệp định theo quy định, có kế hoạch sắp xếp nguồn vốn đối ứng trong trường hợp Chính phủ không đồng ý sử dụng vốn ODA cho 2 năm vận hành và bảo dưỡng Nhà máy xử lý nước thải. Vốn kết dư dự án do tiết kiệm trong đấu thầu và tiết kiệm do điều chỉnh giải pháp trong quá trình thi công, điều chỉnh thiết kế, biến động tỷ giá, dự phòng… là rất lớn (khoảng 800 tỷ đồng), đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng, phối hợp nhà tài trợ có phương án sử dụng nguồn kết dư này một cách hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dự án.
HĐND tỉnh cũng yêu cầu UBND thành phố Huế, chỉ đạo đẩy nhanh đền bù giải phóng mặt bằng để bàn giao cho nhà thầu, các khu vực liên quan thuộc các dự án; phối hợp các ngành liên quan xử lý dứt điểm các vướng mắc còn lại về giải phóng mặt bằng để bàn giao. Ngoài ra, rà soát tình hình đầu nối của các hộ dân và hệ thống nước thải; tăng cường chỉ đạo công tác tuyên truyền về lợi ích của việc đấu nối; tháo gỡ các khó khăn liên quan đến đấu nối để tăng tỷ lệ đấu nối đảm bảo mục tiêu đề ra. Đồng thời, chỉ đạo giám sát chặt chẽ việc thi công cuốn chiếu và đảm bảo an toàn giao thông trong quá trình triển khai các hạng mục còn lại của dự án. UBND các phường, phát huy hơn nữa hiệu quả công tác giám sát đầu tư cộng đồng; đẩy mạnh tuyên truyền các hộ dân thực hiện đấu nối hệ thống nước thải sinh hoạt ra hệ thống thoát nước chung nhằm nâng cao hiệu quả thu gom và xử lý nước thải.
Chủ đầu tư, tư vấn giám sát, xem xét năng lực thực tế của từng nhà thầu để chuyển giao các hạng mục của nhà thầu không đảm bảo năng lực, thi công chậm tiến độ cho nhà thầu khác đủ năng lực để đẩy nhanh tiến độ. Tiếp tục phối hợp Ban giám sát cộng đồng các Phường, cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết về dự án để tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát cộng đồng tại các phường theo quy định của pháp luật. Các nhà thầu, rà soát toàn bộ khối lượng còn lại gói thầu, xây dựng kế hoạch tiến độ chi tiết cho từng hạng mục còn lại; khắc phục những vị trí thi công chưa đảm bảo chất lượng; bổ sung nhân lực thi công; tăng cường làm ca đêm để đẩy nhanh tiến độ. Thực hiện nghiêm túc giải pháp thi công cuốn chiếu, thi công đến đâu hoàn trả mặt đường đến đó.